१०७ रसज्ञ रसाचार रसामाजी वसे
रसज्ञ रसाचार रसामाजी वसे ।
जीवन हें सोसे असोस होय ॥१॥
तें रूप स्वरूपाचें रूपींच वोळले ।
कंदर्पें घोळिले नंदाघरीं ॥२॥
नाहीं त्या आकार अवघाचि वैकुंठ ।
अद्वैत घनदाट ब्रह्ममय ॥३॥
निवृत्ति नितंब कृष्ण तो स्वयंभ ।
श्रीमूर्तीचे बिंब दिसे सर्व ॥४॥
सरलार्थ:
हा आनंद जाणणारा या आनंदातच समरस होतो. व त्याचे जीवन हव्यास रहित होऊन दुःख रहित होते ।। १ ।। ते परब्रह्म स्वरूपच कृष्णरूपाने गोकुळात आले आहे. ते जणू कामदेवातून घोळून काढले एवढे मनमोहक असून नंदाघरी खेळत आहे. ।।२।। मुळात निराकार व सर्व वैकुंठ स्वरूप श्रीहरि अद्वैतपणे दाटून ब्रह्ममय आहे ।।३।। निवृत्तिचा आधार असा तो आहे (स्वयंभू श्रीकृष्ण आहे व त्या कृष्णमूर्तिचाच आकार सर्व ठिकाणी दिसत आहे). ।।४।।
भावार्थ:
जसे रसज्ञ आपल्याला आवडता रस अनेक पदार्थातुन ओळखुन नेमक्या पदार्थात घेतात त्या प्रमाणे पृथ्वीवर पाणी अपार आहे पण प्रत्येक जीव त्याला आवश्यक पाणीच घेतो. मदनाला वाटले आपला ही शिरकाव गोकुळात कृष्णा बरोबर होईल पण कृष्णाने त्याला पार घुमवुन बेजार केले. त्या रुप नसलेल्या ब्रह्माने गोकुळच नाही तर सर्व चराचर धनदाट पध्दतीने व्यापुन टाकले आहे. निवृत्तिनाथ म्हणतात तो कृष्ण प्रकाशमान असुन त्याच्या शरिराचा वरचा भाग स्वर्गलोक मधील भाग मृत्युलोक व कंबरेखाली पाताळ लोक स्वरुपात जरी असला तरी मला तो एकत्वाने ब्रह्मरुपातच दिसतो.